De engel van Reims

Het gezicht van iedereen die kijkt verzacht zich. Het is alsof ze de glimlach willen kopiëren. Of de glimlach is gewoon aanstekelijk. Het is de glimlach van de engel van Reims.

Onze reisleider heeft inmiddels al veel verteld over de prachtige beelden op de kathedraal van Reims. Er zijn natuurlijk veel meer engelen gebeeldhouwd; de kathedraal staat zelfs bekend om de middeleeuwse beeldhouwkunst in het algemeen en de engelen in het bijzonder. Maar die ene is uniek. Voor die ene komen mensen uit de gehele wereld naar Reims. Om even terug te glimlachen. De engel van Reims is wereldberoemd en geliefd.

Wij hebben de afgelopen dagen de topstukken van de gotische kerkkunst bewonderd: de kathedralen van Amiens, Rouen, Beauvais, Chartres en Parijs. Onze reisleider leidde ons door de ontwikkeling van romaans naar gotisch en wees ons op de details en kenmerken. Wij hebben ons verbaasd over de afmetingen van de godshuizen en met ontzag gekeken naar de steunberen. Van buiten lijken het soms onneembare vestingen, maar van binnen zijn ze rank en licht en ‘luchtig’.

De Cathédrale Notre-Dame de Reims is een prachtig voorbeeld van gotische bouwkunst en de trotse bezitter van glas-in-loodramen van Marc Chagall. De kerk is grotendeels gebouwd in de 13^e eeuw. In de 14^e eeuw kwam de westelijke vleugel er bij en in 1457 was de kathedraal uiteindelijk voltooid…. tot een brand in 1481 de vieringtoren vernietigde. Ook tijdens de Franse revolutie in de 18^e eeuw kreeg de kathedraal het nodige te verduren en de eerste wereldoorlog veroorzaakte eveneens veel beschadigingen. In de jaren erna is er veel gerestaureerd, waaronder de beroemde Engel met de Glimlach. De onfortuinlijke engel was op 19 september 1914 helaas onthoofd tijdens een artilleriebeschieting. Het hoofd was uiteen gevallen in meerdere stukken (volgens de overlevering 24), maar gelukkig bleven deze bewaard en kon de glimlach gereconstrueerd worden, mede met behulp van een afgietsel uit het Museum voor Franse Monumenten.

De engel glimlachte naar alle koningen van Frankrijk, die gekroond zijn in de kathedraal van Reims. Een boel Karels, een hele rits Filipsen en een groot deel van de rij Lodewijken. De engel heeft ongetwijfeld geglimlacht naar Jeanne d’Arc, die Karel VII naar Reims bracht om gekroond te worden. Er was vast ook een lach voor Marc Chagall. En voor alle champagneboeren uit de streek. De engel heeft al naar vele toeristen geglimlacht, al eeuwenlang, en ook naar mij, op mijn reis langs de beroemde kathedralen. Ze (of hij?) blijft lachen, naar iedereen, ongeacht afkomst of wat dan ook, het hele jaar door, door weer en wind. Nu nadert de kerst, het feest met de engelen, het feest van de hoop op vrede. De engel van Reims glimlacht en is voor mij even het symbool van de kerst… en de hoop op vrede.

Ik wens mijn volgers en lezers hele fijne kerstdagen en alle goeds voor 2013 toe!